Het laatste deel alweer !

Het bijhouden van de web-log met een telefoon is een drama. Heb ik net 1,5 uur tekst geschreven, floept alles weg en kan ik opnieuw beginnen. Daarom toch maar gewacht totdat ik thuis was.

Van Montefiascone ben ik doorgelopen naar Viterbo. Onderweg heb ik kilometers gelopen over de oude Romeinse Via Cassia, een oude belangrijke route naar het noorden van Italië. Ook vele duizenden pelgrims hebben hier gelopen op deze oude keienweg. Je voelt je toch een beetje verbonden met vroeger. Oude bruggen met Romeinse restanten, stadjes uit de middeleeuwen. Het heeft iets van een soort tijdloosheid.
Bij het binnenkomen van Viterbo kom je langs een begraafplaats/crematorium. Een gigantisch groot geheel, omgeven door een zes meter hoge muur. Zeker enkele voetbalvelden groot. Omgeven door een zes meter hoge muur met poorten. Binnen heel veel huisjes en kapelletjes van familiegraven. Tegenwoordig wordt er steeds meer “begraven” in muren met nissen, vier, vijf of zes hoog boven elkaar met heel veel bloemen. Achter het complex worden nu drie nieuwe grote hallen neergezet waar in drie verdiepingen met balustrades, graven en urnen worden opgestapeld. Net fabriekshallen, kaal en onpersoonlijk. Straks lig je daar drie hoog achter. Nog nooit zoiets gezien.
Er is nog een stuk over van de oude stad. Daar loopt ook de pelgrimsroute doorheen. Prachtige stokoude gebouwen, poorten en bruggen. Veel zuilengalerijen. Het lijkt op de oude plaatjes uit de kinderbijbel, waar Pilatus hoog boven bij de zuilen staat en neerziet op het volk.
Bijzonder in Viterbo was ook de mummie van de heilige Rosa, waarvoor net een week geleden een grote processie is gehouden die de hele stad op z’n kop zet. Een bouwwerk van meer dan 1000 kilo wordt door een enorme groep mannen van de ene kerk naar de andere gebracht. Een bouwwerk van zeker 10 meter hoog. Elke vijf jaar wordt dit vervangen door een ander. De mummie ligt aangekleed in een glazen kist met blote verschrompelde bruine voetjes.

Daarna was Vetralla aan de beurt. Ook een oude stad maar in de laatste oorlog zwaar gebombardeerd. De route er naar toe is mooi over smalle holle wegen, soms uitgehakt. De stad zelf heeft geen uitstraling. Veel is oud en vervallen, het ziet er wat verloederd uit, uitgeblust. De kerk heeft grote schilderingen op de muren maar veel daarvan is aangetast door vocht. Groot onderhoud is op veel plaatsen nodig maar blijft achterwege. Het B&B was gezellig doordat er meerdere bekenden waren maar op enig moment zat wel het hek dicht en de sleutels pasten niet. Daar wordt een mens niet vrolijk van. Ik was wel in staat om over een hek te klimmen en kwam zo wel binnen, maar dat was niet voor iedereen zo. Aan de binnenkant zat een knop om te openen. Achteraf bleek dat het hek ook open te schuiven was, maar dat wist niemand.

Op 12 september op weg naar Sutri. Kilometers over een smal stoepje langs de weg, later over de straat. Daarna uren door hazelnootplantages. Het was de tijd om te oogsten. De noten lagen grotendeels onder de bomen en worden met een soort bladblazer aan wallen geblazen. Later komt een speciaal karretje dat alles opveegt, de nootjes in de kar erachter gooit en het blad weer wegblaast. Alles gaat naar een grote fabriek waar er hazelnootpasta van gemaakt wordt. Werk voor velen. Middenin de plantages staan restanten van torens die deels al 2000 jaar oud zijn. Daarna nog vijf kilometer over een kronkelend, smal, woest jungle pad door een kloof/dal. Vol met omgevallen bomen, alles verwilderd en dichtgegroeid, veel bruggetjes en boomstammen over kleine beekjes, vol met zwijnesporen en enkele paarden. Geweldig wat een natuur. En dan kom je in Sutri. Dat is heel wat anders dan gisteren. Gewoon een mooie oude stad met stukken muur, poorten, veel bloemen, veel mensen, levendig aan alle kanten. De oude kerk is mooi, de crypte is stikdonker en op de tast vind je de uitgang terug. Beetje luguber. Diverse lopers vinden elkaar terug in de stad.

De dag erna gaat het naar Campagnano di Roma, maar eerst nog even langs het restant van het oude amphitheater van Sutri, net buiten de stad. De route is niet zo boeiend vandaag. Veel bewolking, later een hele lichte regen. Wat watervalletjes onderweg, maar dat stelt niet zo veel voor. In een Bar onderweg zijn in korte tijd zeven lopers bij elkaar voor koffie. Dat is wel bijzonder want zoveel zie je er niet onderweg. In de stad vind ik onderdak in het Parochia di S.Giovanni Battista. Soms staat een adres in onze boekjes of op internet. Ook geven we elkaar adressen door. Dat wordt weer slapen in de slaapzak in een stapelbed. Dit soort overnachtingen is vaak erg goedkoop. € 10,- / € 15,- en vaak donativo. Dus betaal maar wat je wilt geven.

Nu gaat het snel want vandaag ga ik al weer naar het laatste slaapadres vóór Rome, naar La Storta. De route is afwisselend vandaag. Eerst een pad door een heel mooi bos, allerlei verschillende wegen en weggetjes, nog weer een stuk door de hazelnootplantages, stukken langs de straat en later een lang pad door een natuurgebied met beekjes en schaapskuddes. Kost wel klimmen nu en dan, maar is wel mooi. Stukje over de weg, nog een natuurpark. Weinig bankjes vandaag. Daar mogen ze wel wat aan doen. Laatste stuk langs een drukke verkeersweg. Eigenlijk is La Storta al een voorstad van Rome. Niet echt een stad met een centrum. We komen uit bij de zusters van het Instituto Suore Della Poverelle. Een van de zusters brengt ons (we zijn nu met z’n drieën) naar het gastenverblijf met de bekende stapelbedden. Weer goedkoop dus. Als compensatie eten we vanavond bij een restaurant achter in de tuin. Beetje chique. We gaan om half acht en zijn de eerste gasten. Later zit het vol. De Italianen eten laat.

Dan nu de laatste etappe naar ROME. Lopen langs een drukke verkeersweg over een smalle stoep. Na een paar kilometer door een groot natuurpark over een gravelpad. Mooie natuur hier en lekker rustig. Rome is vanaf een heuvel nu in zicht. Maar we komen weer terug bij de straat. Nog even en dan komt er nog een park met veel klimmen en dalen. Maar ….. wanneer we een ander weggetje volgen, dan gaat dat veel sneller en gemakkelijker. Dat doen we dus en nog vele straten verder wordt het steeds drukker, totdat we uitkomen bij het Vaticaan. Eindpunt van onze route. Eerst naar het St. Pietersplein, foto’s, felicitaties enz. WE ZIJN ER. Na de foto’s gaan we een stempel halen in de Friezenkerk, naast het Vaticaan en dan naar het pelgrimsbureau waar we ons papiertje krijgen. TESTIMONIUM PEREGRINATIONIS PERACTAE AD LIMINA PETRI, staat er boven. Mooi toch ? Ondertussen komen de andere lopers aan die wel door het park gingen. Scheelt een uur. We vragen om onderdak en worden verwezen naar een pelgrimshuis in de wijk Trastevere. Al lopend daar naar toe bekijken we de stad. In het pelgrimshuis, dat zich vooral richt op lopers die naar Santiago willen, zitten al diverse bekenden. We kunnen er nog wel bij en boeken voor twee nachten. Om zeven uur is er de rituele voetwassing voor alle nieuwkomers. (mét kus) Een commissie van drie, met speciale kledij, geeft uitleg in het Italiaans. Niets van begrepen. Vervolgens was er een gezamenlijke maaltijd in het eetzaaltje. Daarna was het nog lang aangenaam buiten zitten om te rusten en te kletsen met elkaar.

De allerlaatste dag is ook weer in ROME. Slechte nacht gehad. De bedden zakten door en er zat een harde stang halverwege. Dunne matrasjes. Is te doen denk je dan. Maar naast mij lag een drukke oudere dame uit Spanje, die zo vreselijk snurkte dat iedereen slecht sliep. Zelf heb ik nog wel een paar uur geslapen na een paar glaasjes wijn, maar daarna was het gebeurd. We besloten een ander Ostello op te zoeken in de buurt van Termini, het grote treinstation van Rome. Tas gepakt, afgemeld bij de organisatie en weg hier. Langzaam door de stad gelopen naar de andere kant van het centrum. Het barst van de toeristen in Rome maar we komen langs allerlei bekende punten, Pantheon, Trevi Fonteinen, kerken, monumenten en zo meer. We stallen de spullen in het nieuwe Ostello. Rustige kamer. Geen andere lopers. Alleen onrustig vanaf de straat. Ticket gekocht voor de trein naar de luchthaven, eten en nog een laatste grappa. Slapen en morgen weer vroeg op.

Maandag 17 september, om zes uur uit bed, eten, naar station, met de Leonardo-express naar de luchthaven Fiumicino naar de incheckbalies van Vueling. Wachten, eindelijk vliegen en tegen 13.00 uur geland op Schiphol. Eerst een patatje met kroket. Het zit er op. Veel gezien, gehoord, gepraat in diverse talen, van alles gegeten, moe geweest, uitgerust, kortom echt weer genoten van dit avontuur, in een andere wereld lijkt het wel. De wereld van de pelgrim. Weg van alles en iedereen op onbekende wegen. Maar nu met de trein naar HOLTEN waar Willy al op mij staat te wachten. Ik ben weer thuis. Voor iedereen: Gootgoan..